Platforms

Uit DERA
Versie door Rdb (overleg | bijdragen) op 24 aug 2023 om 14:59 (Verwijzing naar NDE Architectuurblauwdruk)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De platformstructuur biedt een logische groepering van referentiecomponenten en applicatiefuncties onderverdeeld in een

en ondersteund door

In onderstaande diagram geven de gebruikte kleuren voor de platforms en componenten de verantwoordelijke rollen aan (oranje: verantwoordelijkheid Dienstverlener; blauw: verantwoordelijkheid Bronhouder). De kleuren voor de applicatiefuncties geven de correspondentie met de DERA-keten (Inwinning, Beheer, Beschikbaarstelling, Ontsluiting) aan.

ArchiMateNote Ander dataplatform (kan ook een annotatiebeheersysteem zijn) ApplicationComponent M2M Applicatieinterface Het bieden van machine-machine-interactie (zoals API’s) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) M2M-interactie ArchiMateNote Ander dataplatform (kan ook een terminologiebron zijn) ApplicationComponent M2M Applicatieinterface Het bieden van machine-machine-interactie (zoals API’s) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) M2M-interactie Een bronhouder is eigenaar van en verantwoordelijk voor het beheer van minimaal één bron met erfgoedinformatie. (BusinessRole) Bronhouder Een dienstverlener is een persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een dienst aan zijn omgeving (de afnemers). (BusinessRole) Dienstverlener Het ontvangen en verzamelen van informatieobjecten en bijbehorende metadata en het verwerken ervan tot een voor beheer geschikt formaat. (BusinessFunction) Inwinning Het in stand houden van erfgoedinformatie en het verrijken daarvan met aanvullende informatie. (BusinessFunction) Beheer Het verbinden en beschikbaar stellen van erfgoedinformatie. (BusinessFunction) Beschikbaarstelling Zorgdragen dat erfgoedinformatie bruikbaar en zichtbaar is, rekening houdend met de behoeften van de doelgroepen die de dienstverlener bedient. (BusinessFunction) Ontsluiting Grouping Dienstplatform De voorbereider van een dienstplatform draagt zorg voor de voorbereiding van de data van een dataplatform zodat die data geschikt is voor de vanuit het dienstplatform aangeboden dienst(en). (ApplicationComponent) "Voorbereider" Het uit de beschikbare data selecteren van die data die door een dienstplatform gebruikt wordt. (ApplicationFunction) Selectie Het lokaal opslaan van data en het up-to-date houden hiervan. Caching vindt vooral plaats om de gewenste kwaliteitsaspecten van de dienst (m.n. performance en betrouwbaarheid) te waarborgen. (ApplicationFunction) Caching Het omzetten van data in een voor het dienstplatform geschikt en consistent formaat. (ApplicationFunction) Normalisatie ApplicationComponent H2M Gebruikersinterface Het bieden van mens-machine-interactie (zoals gebruikersinterfaces, apps, etc.) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) H2M-interactie ApplicationComponent M2M Applicatieinterface Het bieden van machine-machine-interactie (zoals API’s) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) M2M-interactie Component die fungeert als ingang om erfgoedinformatie op te halen en te vinden, rekening houdend met eventuele toegangsbeperkingen. Er zijn twee soorten interfaces: H2M (human-to-machine) gebruikersinterfaces en M2M (machine-to-machine) applicatieinterfaces. Voorbeelden van erfgoedinformatieleveringspunten zijn: doelgroepgerichte apps, een website met catalogusinformatie, OAI-PMH endpoint, SPARQL-endpoint op een terminologiebron, et cetera. (ApplicationComponent) Erfgoedinformatieleveri- ngpunt Het weglaten van erfgoedinformatie die voor de afnemer niet relevant is. (ApplicationFunction) Filtering Het ophalen van erfgoedinformatie in een voor de afnemer geschikt formaat. (ApplicationFunction) Ophalen Het op basis van gericht en exploratief zoeken lokaliseren van de gewenste erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) Vinden Component die de toegang tot informatieobjecten beheert, rekening houdend met rechteninformatie en eventuele afnemer- of (doel)groepspecifieke beperkingen (Bijvoorbeeld wanneer informatieobjecten niet beschikbaar zijn voor algemeen publiek, maar alleen voor een specifieke doelgroep zoals onderwijs of onderzoek. Een dergelijke beperking vereist dat alle gebruikers worden geïdentificeerd.). (ApplicationComponent) Toegangsbeheercom- ponent Het, op basis van identificatie, authenticatie en autorisatie, bieden van toegang of het weigeren van toegang indien de afnemer niet geautoriseerd is voor toegang tot de erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) IAA ArchiMateNote NB. In (het gebruik van) een dienstplatform kan informatie ontstaan die het karakter heeft van 'beheerde erfgoedinformatie' (bijv. annotaties, inferenties, of correcties die duurzaam beschikbaar gesteld worden aan het netwerk). In dat geval ontstaat vanuit het Dienstplatform een Beheer- en Dataplatform dat moet het voldoen aan de eisen die daaraan vanuit DERA gesteld worden. Grouping Dataplatform ApplicationComponent M2M Applicatieinterface Het bieden van machine-machine-interactie (zoals API’s) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) M2M-interactie ArchiMateNote In scope van DERA-afspraken Component die verantwoordelijk is voor het semantisch verbinden van metadata. Geïntegreerde metadata kan desgewenst als verrijking worden overgenomen in het metadatabeheersysteem. (ApplicationComponent) Metadataintegratiecomponent Het semantisch verbinden van metadata uit verschillende bronnen. (ApplicationFunction) Semantische verbinding Het inwinnen van verrijkingen die vanuit een ander platform beschikbaar worden gesteld. (ApplicationFunction) Inwinnen verrijkingen Het vastleggen van herkomstinformatie (provenance) bij metadata die in de gepubliceerde erfgoedinformatie geïntegreerd wordt. (ApplicationFunction) Provenanceregistratie Component die verantwoordelijk is voor het leveren van (datasets van) informatieobjecten en de aan die informatieobjecten verbonden metadata in een voor de afnemer bruikbare vorm. (ApplicationComponent) Erfgoedinformatiepublicatiecomp- onent Het omzetten van informatieobjecten en bijbehorende metadata naar een voor afnemers geschikt formaat. (ApplicationFunction) Transformatie Het selecteren en voorbereiden van erfgoedinformatie zodat deze gepubliceerd kan worden en afnemers de bruikbaarheid van de gepubliceerde erfgoedinformatie kunnen bepalen. (ApplicationFunction) Voorbereiden publicatie Grouping Beheerplatform ApplicationComponent M2M Applicatieinterface Het bieden van machine-machine-interactie (zoals API’s) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) M2M-interactie ApplicationComponent M2M Applicatieinterface Het bieden van machine-machine-interactie (zoals API’s) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) M2M-interactie ApplicationComponent M2M Applicatieinterface Het bieden van machine-machine-interactie (zoals API’s) voor het raadplegen van erfgoedinformatie. (ApplicationFunction) M2M-interactie Component die verantwoordelijk is voor het beheer van beschrijvende, structurele en administratieve metadata die nodig is voor, onder andere: * het identificeren en vinden van objecten; * het leggen van relaties tussen individuele objecten die gezamenlijk een eenheid vormen; * het vastleggen van de relaties naar de beschreven objecten; * het (stellen van eisen aan het) gebruik van objecten. (ApplicationComponent) Metadatabeheersysteem Het beschrijven van karakteristieken van informatieobjecten, waaronder identificerende kenmerken en relaties. (ApplicationFunction) Beschrijving Het vastleggen van toegangs- en gebruiksrechten voor een informatieobject. (ApplicationFunction) Registratie toegangs- en gebruiksrechten Component die ingekomen data controleert op correctheid en volledigheid en de data uniformeert zodat deze geschikt is voor beheer. (ApplicationComponent) Data-opnamecomponent Controle op correctheid, volledigheid, en specifieke eisen die de bronhouder aan de informatieobjecten en bijbehorende metadata stelt. (ApplicationFunction) Controle Uniformering van ontvangen informatieobjecten en bijbehorende metadata voor verdere verwerking. (ApplicationFunction) Uniformering Component die fungeert als aanleverpunt voor erfgoedinformatie. Controleert of aangeleverde data (informatieobjecten + bijbehorende metadata) voldoet aan de eisen die de bronhouder stelt, en accepteert data die aan de voorwaarden voldoet voor verdere verwerking. (ApplicationComponent) Dataopnamepunt Controle op correctheid, volledigheid, en specifieke eisen die de bronhouder aan de informatieobjecten en bijbehorende metadata stelt. (ApplicationFunction) Controle Ontvangst en verzameling van informatieobjecten en bijbehorende metadata. (ApplicationFunction) Ingestion Component die fungeert als aanleverpunt voor metadata uit externe bronnen. De aangeleverde meta data wordt geïntegreerd met andere metadata door de metadataintegratiecomponent. (ApplicationComponent) Metadataopnamepunt Het leggen van verbindingen met externe metadatabronnen. (ApplicationFunction) Opnemen verrijkingen Component die het gebruik van externe metadata, zoals termen uit een terminologiebron, in het metadatabeheersysteem ondersteunt. (ApplicationComponent) Metadataopnamepunt Het verbinden van beschrijvingen van informatieobjecten aan termen uit terminologiebronnen. (ApplicationFunction) Verbinding termen ArchiMateNote Buiten scope van DERA- afspraken Component die verantwoordelijk is voor het beheer van digitale informatieobjecten, inclusief de technische en administratieve metadata die nodig is om het informatieobject te kunnen beheren. (ApplicationComponent) Informatieobjectenbeheersys- teem Het vastleggen, bewaren en beheren van informatieobjecten. (ApplicationFunction) Opslag Het op zodanige wijze vastleggen, bewaren en beheren van informatieobjecten dat deze ook na verloop van tijd raadpleegbaar, toegankelijk en authentiek zijn. (ApplicationFunction) Preservering FlowRelationship FlowRelationship AssociationRelationship AssociationRelationship AssociationRelationship FlowRelationship SpecializationRelationship SpecializationRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship FlowRelationship Deze svg is op 13-07-2024 12:47:48 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2024 ArchiXL. ArchiMedes 13-07-2024 12:47:48 CEST




   
   

   
   
   
   
   

   
   

   
   

   
   
   

Beheerplatform[bewerken]

Een Beheerplatform is een groep van componenten die zorgt voor de inwinning en het beheer van erfgoedinformatie van een bronhouder.

Een Beheerplatform heeft functies voor het opnemen van informatie die door producenten wordt aangeleverd of door afnemers via het Dataplatform wordt aangedragen. Daarnaast heeft een Beheerplatform functies voor het beheren van informatie en voor het beschikbaar stellen van informatie aan een Dataplatform.

Een Beheerplatform valt onder de verantwoordelijkheid van een bronhouder.

Een Beheerplatform kan in de technische realisatie op zichzelf staan of een geheel vormen met een Dataplatform. Voorbeelden van systemen die (een deel van) een Beheerplatform realiseren zijn een collectiebeheersysteem (CBS), een digital asset management-systeem (DAMS) en een content management-systeem (CMS).

Let op: de applicatieinterfaces van het Beheerplatform vallen niet onder de afspraken in DERA. Deze interfaces zijn onderdeel van de interne organisatie van de bronhouder; zowel het Beheer- als het Dataplatform (zie aldaar) vallen onder diens verantwoordelijkheid. Dit betekent dat de interfaces tussen Beheer- en Dataplatform geen 'externe' koppelvlakken zijn waarover in gezamenlijkheid afspraken gemaakt moeten worden. Merk op: als de bronhouder de technische realisatie van (delen van) het Data- en/of Beheerplatform uitbesteedt of betrekt van een leverancier, is er in technische zin wel sprake van externe koppelvlakken waarvoor (bilaterale) afspraken nodig zijn. Deze afspraken, bijvoorbeeld in de vorm van een Programma van Eisen (PvE), vallen buiten de scope van DERA.

Dataplatform[bewerken]

Een Dataplatform is een groep van componenten die zorgt voor de beschikbaarstelling van erfgoedinformatie van een bronhouder en de verrijking ervan met erfgoedinformatie van andere Dataplatformen. Het Dataplatform is de plek waar afnemers (in het bijzonder Dienstplatformen) de data kunnen vinden die door of namens een bronhouder zijn gepubliceerd.

Een Dataplatform heeft functies voor het ophalen van informatie uit een Beheerplatform en het integreren van deze informatie. Daarnaast kan het functies hebben voor het inwinnen van verrijkingen uit andere Dataplatformen, waardoor ze onderdeel worden van de informatie in het Beheerplatform. Verder heeft het functies voor het publiceren van informatie via applicatieinterfaces zodat het door afnemers gebruikt kan worden.

Een Dataplatform valt onder de verantwoordelijkheid van een bronhouder.

Een Dataplatform kan in de technische realisatie op zichzelf staan of een geheel vormen met een Beheerplatform. Voorbeelden van systemen die (een deel van) een Dataplatform realiseren zijn een triplestore en een IIIF Image Server.

De applicatieinterfaces van het Dataplatform vallen onder de afspraken in DERA. Deze interfaces zijn onderdeel van het in gezamenlijkheid vergroten van de vindbaarheid van erfgoedinformatie.

Dienstplatform[bewerken]

Een Dienstplatform is een groep van componenten die zorgt voor de ontsluiting van erfgoedinformatie van (bij voorkeur) meerdere Dataplatformen voor een specifiek doel.

Een Dienstplatform heeft functies om informatie op te halen bij de andere typen platformen. Het kan daarbij ook gebruikmaken van andere Dienstplatformen, zoals een platform dat informatie van Dataplatformen bruikbaar maakt voor bepaald gebruik. Daarnaast heeft een Dienstplatform functies om informatie toegankelijk te maken voor gebruik via gebruikersinterfaces en/of applicatieinterfaces.

Een Dienstplatform valt onder de verantwoordelijkheid van een Dienstverlener.

Als een Dienstplatform informatie produceert en beschikbaar stelt, is het ook een Beheer- en Dataplatform, en moet het voldoen aan de eisen die daaraan gesteld worden.

Netwerkinfrastructuur[bewerken]

Een Netwerkinfrastructuur is, in algemene zin, een groep van componenten die de werking van de andere typen platformen ondersteunt en zo bijdraagt aan het doel van een samenwerkingsverband. In DERA is dat samenwerkingsverband het Netwerk Digitaal Erfgoed en het doel het beter vindbaar maken van erfgoedinformatie. De Netwerkinfrastructuur van NDE bestaat uit de componenten die bij Netwerkvoorzieningen gedefinieerd zijn.

Een Netwerkinfrastructuur heeft functies voor het verrijken van informatie van bronhouders en het vindbaar maken van informatie door dienstverleners. De functies worden via applicatieinterfaces aangeboden aan de andere typen platformen. Een Netwerkinfrastructuur valt onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van het samenwerkingsverband.

Zie ook[bewerken]

  • NDE, Architectuurblauwdruk voor dienstplatformen, versie 0.1, augustus 2023 [1] [2]