Rollen

Uit DERA
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

ArchiMate definieert een ‘business role’ als de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van gespecificeerd gedrag. In onderstaande figuur zijn de NDE-rollen beschreven. Er zijn ook externe bronhouders (bijvoorbeeld Wikidata en GeoNames). Deze zijn niet als rol onderkend. De netwerkvoorzieningen zorgen dat koppeling met deze externe bronnen mogelijk is.

ArchiMate definieert een “business role” als de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van gespecificeerd gedrag. In onderstaand plaatje zijn de NDE-rollen beschreven. Er zijn ook externe bronhouders (bijvoorbeeld Wikidata en GeoNames). Deze zijn niet als rol onderkend. De generieke voorzieningen zorgen dat koppeling met deze externe bronnen mogelijk is. (ArchiMateNote) Rollen Een bronhouder is eigenaar van en verantwoordelijk voor het beheer van minimaal één bron met erfgoedinformatie. (BusinessRole) Bronhouder De rol van collectiebronhouder behelst het eigenaarschap en het beheer van een erfgoedcollectie. Het is een specialisatie van bronhouder. (BusinessRole) Bronhouder digitaal informatieobject Een dienstverlener is een persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een dienst aan zijn omgeving (de afnemers). (BusinessRole) Dienstverlener Een afnemer is ‘de persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling, dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn’. (Ontleend aan de NORA). De DERA definieert alleen het in ontvangst nemen van informatiediensten. (BusinessRole) Afnemer Een organisatie die verantwoordelijk is voor het in stand houden van een netwerkvoorziening. (BusinessRole) Beheerder netwerkvoorziening De rol van terminologiebronhouder is het eigenaarschap en beheer van erfgoedtermen. Bijvoorbeeld het beheer van de Gemeenschappelijke Thesaurus voor Audiovisuele Archieven (GTAA). (BusinessRole) Bronhouder terminologiebron Een producent is een persoon of organisatie die een cultuurhistorisch object of informatieobject creëert. (BusinessRole) Producent De rechthebbende bezit een deel of het geheel van het intellectuele eigendom (auteursrecht, naburige rechten) of andersoortige rechten (bijvoorbeeld portretrecht, of rechten op grond van de AVG) op een of meerdere erfgoedobjecten. Gebruik van deze erfgoedobjecten is afhankelijk van vooraf verkregen toestemming van de rechthebbende(n). (BusinessRole) Rechthebbende Een makelaar of mediator is, in de context van DERA, een persoon of organisatie die erfgoedinformatie transformeert, verbindt, combineert, aligneert, integreert of anderszins met elkaar in verband brengt. WAS: Een makelaar of mediator is, in de context van DERA, een persoon of organisatie die erfgoedinformatie verbindt, combineert, aligneert, integreert of anderszins met elkaar in verband brengt. (BusinessRole) Makelaar BusinessRole Bronhouder metadata BusinessRole Bronhouder metadata cultuurhistorisch object BusinessRole Bronhouder metadata informatieobject De rol van het verrijken van digitaal erfgoed. Verrijken kan op een gestructureerde manier en op een ongestructureerde manier. Ongestructureerd is bijvoorbeeld het toevoegen van commentaar of het leggen van links. Gestructureerd is het systematisch op een vooraf gedefinieerde manier toevoegen van bepaalde velden of coördinaten. Gestructureerd verrijken wordt bijvoorbeeld gedaan met vrijwilligers projecten die foto's metadateren of kaarten georefereren (BusinessRole) Bronhouder metadata verrijkingen BusinessRole Bronhouder datasets SpecializationRelationship SpecializationRelationship SpecializationRelationship SpecializationRelationship SpecializationRelationship SpecializationRelationship SpecializationRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:41 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:41 CEST




   
   

   
   

   
   

   

Dienstverlener

Een dienstverlener is een persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een dienst aan zijn omgeving (de afnemers). De DERA gebruikt de term dienstverlener in relatie tot het leveren van diensten aan eindgebruikers en in relatie tot diensten die bronhouders, beheerders van netwerkvoorzieningen en makelaars onderling aan elkaar en/of aan andere dienstverleners leveren.

Een dienstverlener is een persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een dienst aan zijn omgeving (de afnemers). (BusinessRole) Dienstverlener Het toegankelijk maken van op erfgoedinformatie gebaseerde diensten aan afnemers. (BusinessFunction) Dienstverlening Authenticatie en autorisatie betreft het zorgdragen dat alleen afnemers die hier recht op hebben toegang krijgen tot digitale informatieobjecten, zoals scans of films. (BusinessFunction) Authenticatie en autorisatie Dienst waarmee informatievragen van afnemers worden beantwoord, op een wijze die aansluit bij de behoeften van de doelgroep. (Product) Dienstverlening aan afnemers ArchiMateNote Functionele requirements De metadata zijn beschikbaar in een gestandaardiseerd vocabulaire dat past bij de aard van de verrijking. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaire Het bijhouden van profielen van gebruikers. (Requirement) Gebruikersprofielen Het gebruikmaken van gedeelde termen voor het vinden van erfgoedobjecten. (Requirement) Gedeelde termen Het ophalen van de metadata bij de bron. (Requirement) Metadata vanuit de bron Het ophalen van digitale erfgoedobjecten bij de bron. (Requirement) Digitale erfgoedobjecten vanuit de bron Het ondersteunen van de registratie van verrijkingen door afnemers. (Requirement) Registratie van verrijkingen Het bijhouden van indexen (als dit nodig is om gewenste performance te kunnen bieden). (Requirement) Indexeren ArchiMateNote Niet-functionele requirements De beschikbaarheid, betrouwbaarheid, schaalbaarheid en toegankelijkheid van de dienst zijn gewaarborgd. (Requirement) Kwaliteitsaspecten van de dienst zijn geborgd Dienst waarmee wordt gewaarborgd dat alleen afnemers die hier recht op hebben toegang krijgen tot digitale informatieobjecten. (Product) Geautoriseerde toegang ArchiMateNote Functionele requirements Bij aanvragen voor digitale informatieobjecten wordt authenticatie en autorisatie toegepast bij objecten met beperkte openbaarheid. (Requirement) Authenticatie en autorisatie bij beperkte openbaarheid ArchiMateNote Niet-functionele requirements De beschikbaarheid, betrouwbaarheid, schaalbaarheid en toegankelijkheid van de dienst zijn gewaarborgd. (Requirement) Kwaliteitsaspecten van de dienst zijn geborgd ArchiMateNote Eisen aan gedrag Maak afspraken met bronhouders over de wijze waarop erfgoedinformatie wordt opgevraagd. (Requirement) Maak afspraken over het opvragen van informatie Maak afspraken met bronhouders over de wijze van authenticatie. (Requirement) Maak afspraken over authenticatie Maak afspraken met bronhouders over de wijze van autorisatie. (Requirement) Maak afspraken over autorisatie AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:43 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:43 CEST




   
   

   
   
   

   
   

   
   

Bronhouder

Een bronhouder is eigenaar van en verantwoordelijk voor het beheer van minimaal één bron met erfgoedinformatie.

Een bronhouder is eigenaar van en verantwoordelijk voor het beheer van minimaal één bron met erfgoedinformatie. (BusinessRole) Bronhouder Zorgdragen dat de metadata van een organisatie beheerd wordt. (BusinessFunction) Beheer metadata vanorganisatie Zorgdragen dat de metadata van een organisatie toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie metadata van organisatie Product Gepubliceerde metadata organisatie ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat de organisatie een duurzame identifier verkrijgt. Dit kan een identifier zijn die door een externe organisatie wordt uitgegeven (zoals een ISIL-, ISNI- of ROR-code) of een identifier die door de organisatie zelf wordt vastgesteld. (Requirement) Verkrijg duurzame identifier Zorg dat kenmerken in de metadata de identiteit van de organisatie duidelijk maken voor afnemers. De metadata dient in elk geval de officiële naam te bevatten en bij voorkeur ook een alternatieve naam (zoals een afkorting) en een beschrijving. In de metadata kunnen ook verwijzingen opgenomen worden naar locaties waar meer informatie over de organisatie te vinden is, zoals registers. (Requirement) Registreer organisatiekenmerken Zorg dat de metadata als linked open data gepubliceerd worden volgens Schema.org of anders FOAF (voor gebruik bij DCAT; zie bedrijfsfunctie ''Publicatie metadata van datasets''). (Requirement) Publiceer in Schema.org of FOAF Zorg dat kenmerkende metadata van de organisatie gepubliceerd worden, zoals naam, eventuele alternatieve naam en beschrijving. Zo wordt voor afnemers duidelijk met wie ze van doen hebben. (Requirement) Publiceer organisatiekenmerken ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata zijn beschikbaar volgens Schema.org of FOAF. (Requirement) Beschikbaar in Schema.org of FOAF ServingRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:43 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:43 CEST




   
   
   

   
   

   
   

Bronhouder metadata informatieobject

BusinessRole Bronhouder metadata informatieobject BusinessRole Bronhouder metadata cultuurhistorisch object Zorgdragen dat de metadata van cultuurhistorische objecten en informatieobjecten toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie metadata cultuurhistorische objecten en informatieobjecten Rol: bronhouder metadata cultuurhistorisch object. Requirements: <ul> <li>Gebruik termen uit terminologiebronnen in de metadata. Dit zijn de aangrijpingspunten voor vindbaarheid in het netwerk, waardoor het mogelijk wordt om te zoeken op ‘wie’-, ‘wat’-, ‘waar’-, ‘wanneer’-vragen. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om gebruik te maken van gestandaardiseerde definities bij het beschrijven van cultuurhistorische objecten of informatieobjecten.</li> <li>Leg bij het gebruik van terminologiebronnen een relatie met de betreffende term met behulp van een duurzame identifier.</li> <li>Zorg dat de metadatering voldoet aan de (nog nader te bepalen) minimale kwaliteitseisen over de wijze van metadatering.</li> <li>Neem waar zinvol verrijkingen over die door derden worden aangeleverd. Als verrijkingen worden opgenomen, dient te worden bepaald of de toegevoegde informatie duurzaam toegankelijk moet worden gemaakt</li> <li>Zorg dat de auteursrechtelijke status van het object wordt vastgelegd.</li> <li>Druk de gebruiksrechten van de cultuurhistorische objecten en informatieobjecten per object uit, op basis van eigen inzicht, kennis en beleid. Dit kan zelfs voor verschillende verschijningen van het object (fysiek/analoog en digitale representatie) verschillen.</li> </ul> (BusinessFunction) Beheer metadata cultuurhistorische objecten of informatieobjecten Dienst waarmee afnemers de metadata van cultuurhistorische objecten of informatieobjecten kunnen opvragen bij de bronhouder. (Product) Gepubliceerde metadata van objecten ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat de metadata als linked open data gepubliceerd worden volgens Schema.org, om de algemene vindbaarheid van metadata te verbeteren. (Requirement) Publiceer in Schema.org Zorg dat in de metadata een verwijzing naar de digitale representatie van het object staat, als dat technisch en auteursrechtelijk mogelijk is. (Requirement) Publiceer objectverwijzing Zorg, indien gewenst, dat de metadata volgens domeinvocabulaires gepubliceerd worden, zoals Linked Art, RiC-O of RDA Elements, om de metadata bruikbaar te maken voor specifieke werkingsgebieden. (Requirement) Publiceer in domeinvocabulaires ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata zijn beschikbaar volgens Schema.org. (Requirement) Beschikbaar volgens Schema.org De metadata zijn, indien gewenst, beschikbaar in domeinvocabulaires zoals Linked Art, RiC-O of RDA Elements. (Requirement) Beschikbaar volgens domeinvocabulaires AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:44 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:44 CEST




   
   

   
   

Makelaar

Een makelaar of mediator is, in de context van DERA, een persoon of organisatie die erfgoedinformatie transformeert, verbindt, combineert, aligneert, integreert of anderszins met elkaar in verband brengt.

WAS: Een makelaar of mediator is, in de context van DERA, een persoon of organisatie die erfgoedinformatie verbindt, combineert, aligneert, integreert of anderszins met elkaar in verband brengt. Opmerking: Een erfgoedinstelling die de rol van bronhouder vervult kan ook makelaar zijn. Een makelaar kan ook een derde partij zijn die erfgoedinformatie van verschillende bronhouders integreert. Een partij die als makelaar opereert, is tevens bronhouder metadata verrijkingen indien door de integratie van erfgoedinformatie een verrijking ontstaat.

Het verbinden, combineren, aligneren, integreren of anderszins met elkaar in verband brengen van erfgoedinformatie uit verschillende bronnen. (BusinessFunction) Integratie Een makelaar of mediator is, in de context van DERA, een persoon of organisatie die erfgoedinformatie transformeert, verbindt, combineert, aligneert, integreert of anderszins met elkaar in verband brengt. WAS: Een makelaar of mediator is, in de context van DERA, een persoon of organisatie die erfgoedinformatie verbindt, combineert, aligneert, integreert of anderszins met elkaar in verband brengt. (BusinessRole) Makelaar ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat mogelijke verbindingen tussen erfgoedinformatie worden geëxpliciteerd, gerelateerd aan het doel van de integratie. (Requirement) Maak verbindingen tussen erfgoedinformatie expliciet. Draag zorg voor beheer en publicatie van de geëxpliciteerde verbanden (zie hiervoor ook de eisen die gesteld worden aan Beheer metadata verrijkingen) (Requirement) Beheer en publiceer verbanden. Draag zorg voor de registratie van herkomstinformatie, zodat duidelijk is welke erfgoedinformatie uit welke bron afkomstig is. (Requirement) Registreer herkomstinformatie Maak afspraken met bronhouders over de wijze waarop metadata omgezet wordt van het formaat waarin het wordt beheerd naar het formaat waarin het wordt gepubliceerd. (Requirement) Maak afspraken over formaten Maak afspraken met bronhouders over de wijze waarop (en door wie) getransformeerde erfgoedinformatie wordt gepubliceerd. (Requirement) Maak afspraken over publicatie Het transformeren (omzetten) van erfgoedinformatie zodat deze voor publicatie geschikt is. (BusinessFunction) Transformatie Dienst waarmee metadata vanuit de bron bruikbaar wordt gemaakt door deze zo nodig te transformeren en te integreren met andere metadata. (Product) Bruikbare metadata Dienst waarmee afnemers metadata kunnen opvragen bij de bronhouder. Dit gaat om alle soorten metadata. (Product) Gepubliceerde metadata BusinessRole Bronhouder metadata InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship ServingRelationship ServingRelationship AssociationRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:44 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:44 CEST




   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

Bronhouder terminologiebron

De rol van terminologiebronhouder is het eigenaarschap en beheer van erfgoedtermen. Bijvoorbeeld het beheer van de Gemeenschappelijke Thesaurus voor Audiovisuele Archieven (GTAA).

De rol van terminologiebronhouder is het eigenaarschap en beheer van erfgoedtermen. Bijvoorbeeld het beheer van de Gemeenschappelijke Thesaurus voor Audiovisuele Archieven (GTAA). (BusinessRole) Bronhouder terminologiebron Zorgdragen dat de metadata van termen beheerd wordt. (BusinessFunction) Beheer metadata termen Zorgdragen dat de metadata van termen toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie metadata van termen Dienst waarmee afnemers de metadata van termen kunnen opvragen bij de bronhouder van een terminologiebron. (Product) Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebron ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat de betekenis van termen duidelijk is voor afnemers. Elke term dient in elk geval een naam en beschrijving te hebben, maar ook een typering die duidelijk maakt wat de aard van de term is, zoals een onderwerp, persoon of plaats. (Requirement) Registreer betekenis Zorg dat er een proces is voor het voorstellen en verwerken van aanpassingen van derden aan termen. Zo kunnen afnemers nieuwe termen aandragen of bestaande termen aanscherpen. Deze requirement benoemt niet hoe dit proces eruit moet zien, bijvoorbeeld geautomatiseerd of handmatig; dat dient een bronhouder zelf te bepalen. (Requirement) Bied een wijzigingsproces Zorg dat relaties met termen in andere terminologiebronnen vastgelegd worden. Bijvoorbeeld door aan te geven dat een term in bron A gelijk is aan een term in bron B. Relaties maken erfgoedinformatie beter verbindbaar en vindbaar. Een bronhouder bepaalt zelf met welke andere terminologiebronnen relaties gelegd worden. Bijvoorbeeld met zoveel mogelijk bronnen of enkel met een bron die volgens de bronhouder de meeste autoriteit heeft. (Requirement) Registreer relaties Zorg dat aanpassingen aan termen vastgelegd worden (‘changelog’), zoals de wijziging van de naam of de wijziging van de plek van een term in een thesaurushiërarchie. (Requirement) Registreer wijzigingen Zorg dat de statussen van termen vastgelegd worden. Zo wordt duidelijk of een term ‘actueel’ of ‘verouderd’ is en wel of niet gebruikt kan worden. (Requirement) Registreer statussen Zorg dat kenmerkende metadata gepubliceerd worden, zoals naam, beschrijving en typering (onderwerp, persoon, plaats, e.d.). Zo wordt de betekenis van termen duidelijk voor afnemers en kunnen zij de gewenste termen selecteren. (Requirement) Publiceer kenmerkende metadata Zorg dat de metadata via een SPARQL-endpoint gepubliceerd worden. Zo kan de metadata op eenduidige en krachtige wijze bevraagd worden door afnemers, waaronder door de dienst ''Vindbare termen in terminologiebronnen''. (Requirement) Publiceer via SPARQL-endpoint Zorg dat relaties met termen in andere terminologiebronnen gepubliceerd worden. Bijvoorbeeld door de relaties op te nemen in de metadata van termen of door de relaties in een aparte dataset - een ''linkset'' - aan te bieden. (Requirement) Publiceer relaties Zorg dat aanpassingen aan de metadata gepubliceerd worden. Zo kunnen afnemers beoordelen of aanpassingen invloed hebben op de manier waarop zij de termen gebruiken. (Requirement) Publiceer wijzigingen Zorg dat de statussen van termen gepubliceerd worden. Zo kunnen afnemers achterhalen welke termen ‘actueel’ of ‘verouderd’ zijn. (Requirement) Publiceer statussen Zorg dat de metadata als linked open data gepubliceerd worden volgens een gestandaardiseerd vocabulaire dat past bij de aard van de termen, zoals SKOS of Schema.org. (Requirement) Publiceer in gestandaardiseerd vocabulaire ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst Eventuele relaties met termen in andere terminologiebronnen zijn expliciet vermeld in de metadata of in een aparte dataset, een ''linkset''. (Requirement) Expliciete relaties De metadata zijn doorzoekbaar via een zoekingang, een SPARQL-endpoint. (Requirement) Doorzoekbaar via zoekingang De metadata zijn beschikbaar in een gestandaardiseerd vocabulaire dat past bij de aard van de termen, zoals SKOS of Schema.org. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaire Dienst waarmee afnemers termen in terminologiebronnen van bronhouders op uniforme, sectoroverschrijdende wijze kunnen vinden. Afnemers krijgen hierdoor inzicht in de termen die in het Netwerk Digitaal Erfgoed worden aangeboden zonder te hoeven weten hoe individuele bronhouders hun termen toegankelijk maken. De dienst staat ook bekend als ‘Termennetwerk’. Voor het vinden van termen doorzoekt de dienst de metadata van termen. Deze metadata zijn afkomstig van bronhouders. Per gevonden term geeft de dienst specifieke metadata terug waarmee afnemers de betekenis van een term kunnen begrijpen. Als afnemers meer metadata over de term willen hebben, dienen zij deze op te vragen bij de bronhouder. De dienst wordt beheerd door een ''Beheerder netwerkvoorziening''. Er kan één instantie van de dienst zijn die alle termen in het netwerk vindbaar maakt. Er kunnen ook meerdere instanties van zijn, waarbij elke instantie specifieke termen vindbaar maakt - bijvoorbeeld cultuurhistorische of bibliothecaire termen. Instanties hanteren dezelfde standaarden voor het uitwisselen van informatie. Dit stelt afnemers in staat om alle instanties op dezelfde wijze te bevragen. (Product) Vindbare termen in terminologiebronnen Dienst waarmee afnemers datasets van bronhouders op uniforme, sectoroverschrijdende wijze kunnen vinden. Afnemers krijgen hierdoor inzicht in de datasets die in het Netwerk Digitaal Erfgoed worden aangeboden zonder te hoeven weten welke bronhouders er allemaal zijn en waar zij hun datasets toegankelijk maken. De dienst staat ook bekend als ‘Datasetregister’. De dienst bevat geen datasets, enkel metadata van datasets, zoals de naam, de maker, de uitgever en de online locatie waar ze gepubliceerd zijn. De metadata zijn afkomstig van bronhouders. De metadata kunnen doorzocht worden door afnemers. Per gevonden dataset geeft de dienst informatie terug over de online vindplaats van de metadata. De dienst wordt beheerd door een ''Beheerder netwerkvoorziening''. Er kan één instantie van de dienst zijn die alle datasets in het netwerk vindbaar maakt. Er kunnen ook meerdere instanties van zijn, waarbij elke instantie specifieke datasets vindbaar maakt − bijvoorbeeld kunsthistorische of museale datasets. Instanties hanteren dezelfde standaarden voor het uitwisselen van informatie. Dit stelt afnemers in staat om alle instanties op dezelfde wijze te bevragen. (Product) Vindbare datasets ArchiMateNote Niet-functionele eisen aan de dienst De beschikbaarheid, betrouwbaarheid, schaalbaarheid en toegankelijkheid van de dienst zijn gewaarborgd. (Requirement) Kwaliteitsaspecten van de dienst zijn geborgd ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata van doorzoekbare terminologiebronnen worden gepubliceerd. Zo kunnen afnemers van de dienst achterhalen welke bronnen bevraagd kunnen worden. (Requirement) Publicatie doorzoekbare terminologiebronnen De metadata van termen zijn doorzoekbaar via een zoekingang. De dienst raadpleegt hiertoe gelijktijdig de diensten ''Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebron'' van de bronhouders. (Requirement) Doorzoekbaar via zoekingang De metadata van doorzoekbare terminologiebronnen worden vastgelegd. Zo weet de dienst welke bronnen waar bevraagd kunnen worden. De dienst raadpleegt hiertoe de dienst ''Vindbare datasets''. (Requirement) Registratie doorzoekbare terminologiebronnen De metadata van gevonden termen worden toegankelijk gemaakt. De metadata maken de betekenis van termen duidelijk voor afnemers. (Requirement) Doorgifte onderscheidende metadata De metadata van terminologiebronnen en de termen worden gepubliceerd volgens generieke, gestandaardiseerde vocabulaires, zoals SKOS. Dergelijke vocabulaires maken de betekenis van de metadata eenvoudig duidelijk. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaire Een organisatie die verantwoordelijk is voor het in stand houden van een netwerkvoorziening. (BusinessRole) Beheerder netwerkvoorziening AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship ServingRelationship ServingRelationship ServingRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:46 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:46 CEST




   
   
   
   

   
   

   
   

   
   

Producent

Een producent is een persoon of organisatie die een cultuurhistorisch object of informatieobject creëert. De producent kan in de regel aanspraak maken op rechten op het geproduceerde object, zoals auteursrechten of naburige rechten, en is in dat geval tevens een rechthebbende.

Een producent is een persoon of organisatie die een cultuurhistorisch object of informatieobject creëert. (BusinessRole) Producent ArchiMateNote DERA stelt geen directe eisen aan het gedrag van producenten of de wijze waarop zij informatie aanleveren aan een bronhouder. Bronhouders kunnen dergelijke eisen wel zelf stellen aan producenten. Wanneer een producent zelf optreedt als bronhouder, gelden de eisen die voor de desbetreffende bronhoudersrol(len) zijn geformuleerd. Deze svg is op 19-04-2023 17:34:46 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:46 CEST




   

   

Beheerder netwerkvoorziening

Een organisatie die verantwoordelijk is voor het in stand houden van een netwerkvoorziening. Deze organisatie draagt zorg voor alle relevante beheeraspecten, zoals functioneel en technisch beheer (ofschoon de organisatie dat niet per se zelf hoeft te doen; hij kan het ook uitbesteden).

Een organisatie die verantwoordelijk is voor het in stand houden van een netwerkvoorziening. (BusinessRole) Beheerder netwerkvoorziening Dienst waarmee afnemers datasets van bronhouders op uniforme, sectoroverschrijdende wijze kunnen vinden. Afnemers krijgen hierdoor inzicht in de datasets die in het Netwerk Digitaal Erfgoed worden aangeboden zonder te hoeven weten welke bronhouders er allemaal zijn en waar zij hun datasets toegankelijk maken. De dienst staat ook bekend als ‘Datasetregister’. De dienst bevat geen datasets, enkel metadata van datasets, zoals de naam, de maker, de uitgever en de online locatie waar ze gepubliceerd zijn. De metadata zijn afkomstig van bronhouders. De metadata kunnen doorzocht worden door afnemers. Per gevonden dataset geeft de dienst informatie terug over de online vindplaats van de metadata. De dienst wordt beheerd door een ''Beheerder netwerkvoorziening''. Er kan één instantie van de dienst zijn die alle datasets in het netwerk vindbaar maakt. Er kunnen ook meerdere instanties van zijn, waarbij elke instantie specifieke datasets vindbaar maakt − bijvoorbeeld kunsthistorische of museale datasets. Instanties hanteren dezelfde standaarden voor het uitwisselen van informatie. Dit stelt afnemers in staat om alle instanties op dezelfde wijze te bevragen. (Product) Vindbare datasets Dienst waarmee afnemers termen in terminologiebronnen van bronhouders op uniforme, sectoroverschrijdende wijze kunnen vinden. Afnemers krijgen hierdoor inzicht in de termen die in het Netwerk Digitaal Erfgoed worden aangeboden zonder te hoeven weten hoe individuele bronhouders hun termen toegankelijk maken. De dienst staat ook bekend als ‘Termennetwerk’. Voor het vinden van termen doorzoekt de dienst de metadata van termen. Deze metadata zijn afkomstig van bronhouders. Per gevonden term geeft de dienst specifieke metadata terug waarmee afnemers de betekenis van een term kunnen begrijpen. Als afnemers meer metadata over de term willen hebben, dienen zij deze op te vragen bij de bronhouder. De dienst wordt beheerd door een ''Beheerder netwerkvoorziening''. Er kan één instantie van de dienst zijn die alle termen in het netwerk vindbaar maakt. Er kunnen ook meerdere instanties van zijn, waarbij elke instantie specifieke termen vindbaar maakt - bijvoorbeeld cultuurhistorische of bibliothecaire termen. Instanties hanteren dezelfde standaarden voor het uitwisselen van informatie. Dit stelt afnemers in staat om alle instanties op dezelfde wijze te bevragen. (Product) Vindbare termen in terminologiebronne- n ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata van datasets zijn doorzoekbaar via een zoekingang, een SPARQL-endpoint. De dienst zoekt hiervoor in de metadata die de dienst ''Gepubliceerde metadata van datasets'' van elke bronhouder beschikbaar stelt. (Requirement) Doorzoekbaar via zoekingang De duurzame identifiers van de metadata van datasets kunnen door bronhouders geregistreerd worden via een koppelvlak van de dienst. Hierdoor weet de dienst welke datasets waar beschikbaar zijn. (Requirement) Registratie via koppelvlak De metadata van gevonden datasets worden doorgegeven. De metadata maken de inhoud en online vindplaats van de datasets duidelijk voor afnemers. (Requirement) Doorgifte gevonden metadata De metadata van gevonden datasets zijn beschikbaar volgens Schema.org of DCAT. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaire ArchiMateNote Niet-functionele eisen aan de dienst De beschikbaarheid, betrouwbaarheid, schaalbaarheid en toegankelijkheid van de dienst zijn gewaarborgd. (Requirement) Kwaliteitsaspecten van de dienst zijn geborgd ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata van doorzoekbare terminologiebronnen worden gepubliceerd. Zo kunnen afnemers van de dienst achterhalen welke bronnen bevraagd kunnen worden. (Requirement) Publicatie doorzoekbare terminologiebronnen De metadata van termen zijn doorzoekbaar via een zoekingang. De dienst raadpleegt hiertoe gelijktijdig de diensten ''Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebron'' van de bronhouders. (Requirement) Doorzoekbaar via zoekingang De metadata van doorzoekbare terminologiebronnen worden vastgelegd. Zo weet de dienst welke bronnen waar bevraagd kunnen worden. De dienst raadpleegt hiertoe de dienst ''Vindbare datasets''. (Requirement) Registratie doorzoekbare terminologiebronnen De metadata van gevonden termen worden toegankelijk gemaakt. De metadata maken de betekenis van termen duidelijk voor afnemers. (Requirement) Doorgifte onderscheidende metadata De metadata van terminologiebronnen en de termen worden gepubliceerd volgens generieke, gestandaardiseerde vocabulaires, zoals SKOS. Dergelijke vocabulaires maken de betekenis van de metadata eenvoudig duidelijk. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaire ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat informatie over organisaties en datasets beschikbaar zijn in het netwerk. (Requirement) Verstrek informatie over organisaties en datasets Zorg dat informatie over gestandaardiseerde termen in het netwerk beschikbaar is. (Requirement) Verstrek informatie over gestandaardiseerdetermen Zorg dat beheer en doorontwikkeling van de netwerkvoorziening duurzaam belegd zijn. (Requirement) Duurzaam beheer en doorontwikkeling Zorg dat de kwaliteitsaspecten zoals die zijn ondergebracht in het NDE Diensverleningsconcept gewaarborgd worden voor de netwerkvoorziening. (Requirement) Waarborg kwaliteitsaspecten conform NDE Dienstverleningsconcept Zorgdragen dat netwerkvoorzieningen voldoen aan functionele en niet-functionele requirements (zie ook het hoofdstuk [[Diensten]]). De netwerkvoorzieningen ondersteunen de informatieuitwisseling tussen bronhouders en dienstverleners. De bronhouders en dienstverleners moeten daarom de eisen formuleren waaraan de netwerkvoorzieningen moeten voldoen om hen in staat te stellen diensten te leveren. (BusinessFunction) Beheer netwerkvoorziening Een organisatie die verantwoordelijk is voor het in stand houden van het datasetregister (dienst Vindbare datasets) in het netwerk. (BusinessRole) Beheerder datasetregister Een organisatie die verantwoordelijk is voor het in stand houden van het termennetwerk (dienst Vindbare termen in terminologiebronnen) in het netwerk. (BusinessRole) Beheerder termennetwerk Zorgdragen dat het datasetregister voldoet aan functionele en niet-functionele requirements. (BusinessFunction) Beheer datasetregister Zorgdragen dat het termennetwerk voldoet aan functionele en niet-functionele requirements. (BusinessFunction) Beheer termennetwerk Een dienstverlener is een persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een dienst aan zijn omgeving (de afnemers). (BusinessRole) Dienstverlener Een bronhouder is eigenaar van en verantwoordelijk voor het beheer van minimaal één bron met erfgoedinformatie. (BusinessRole) Bronhouder AssignmentRelationship SpecializationRelationship SpecializationRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship ServingRelationship SpecializationRelationship AssignmentRelationship SpecializationRelationship ServingRelationship AssignmentRelationship SpecializationRelationship InfluenceRelationship SpecializationRelationship InfluenceRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:48 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:48 CEST




   
   
   
   

   
   

   
   

   
   

Bronhouder datasets

BusinessRole Bronhouder datasets Zorgdragen dat datasets beheerd worden. (BusinessFunction) Beheer datasets Zorgdragen dat datasets toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie datasets Zorgdragen dat de metadata van datasets beheerd wordt. (BusinessFunction) Beheer metadata vandatasets Zorgdragen dat de metadata van datasets toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie metadata van datasets Zorgdragen dat de metadata van datasets geregistreerd worden bij de dienst ''Vindbare datasets''. De datasets worden hierdoor op uniforme, sectoroverschrijdende wijze vindbaar voor afnemers in het Netwerk Digitaal Erfgoed. Deze bedrijfsfunctie vereist dat een bronhouder de metadata van haar datasets al aanbiedt via de dienst ''Gepubliceerde metadata van datasets''. (BusinessFunction) Registratie metadatavan datasets bij dienst 'Vindbare datasets' Dienst waarmee afnemers datasets van bronhouders op uniforme, sectoroverschrijdende wijze kunnen vinden. Afnemers krijgen hierdoor inzicht in de datasets die in het Netwerk Digitaal Erfgoed worden aangeboden zonder te hoeven weten welke bronhouders er allemaal zijn en waar zij hun datasets toegankelijk maken. De dienst staat ook bekend als ‘Datasetregister’. De dienst bevat geen datasets, enkel metadata van datasets, zoals de naam, de maker, de uitgever en de online locatie waar ze gepubliceerd zijn. De metadata zijn afkomstig van bronhouders. De metadata kunnen doorzocht worden door afnemers. Per gevonden dataset geeft de dienst informatie terug over de online vindplaats van de metadata. De dienst wordt beheerd door een ''Beheerder netwerkvoorziening''. Er kan één instantie van de dienst zijn die alle datasets in het netwerk vindbaar maakt. Er kunnen ook meerdere instanties van zijn, waarbij elke instantie specifieke datasets vindbaar maakt − bijvoorbeeld kunsthistorische of museale datasets. Instanties hanteren dezelfde standaarden voor het uitwisselen van informatie. Dit stelt afnemers in staat om alle instanties op dezelfde wijze te bevragen. (Product) Vindbare datasets Dienst waarmee afnemers datasets kunnen opvragen of doorzoeken bij de bronhouder. (Product) Gepubliceerde datasets Dienst waarmee afnemers de metadata van datasets kunnen opvragen bij de bronhouder. (Product) Gepubliceerde metadata van datasets ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat de metadata de inhoud van de datasets duidelijk maken voor afnemers. De metadata dient in elk geval de naam en een beschrijving van een dataset te bevatten. De metadata kan ook bestaan uit de onderwerpen van de dataset, de talen waarin de dataset beschikbaar is of de plaatsen of tijdsperiodes waarop de dataset betrekking heeft. Zie verder https://netwerk-digitaal-erfgoed.github.io/requirements-datasets/ (Requirement) Registreer inhoud Zorg dat de metadata als linked open data gepubliceerd worden volgens Schema.org of anders DCAT. (Requirement) Publiceer in Schema.org of DCAT Zorg dat de metadata als JSON-LD en volgens Schema.org gepubliceerd worden in webpagina’s. Zo kunnen zoekmachines de metadata verwerken en vindbaar maken voor gebruikers. (Requirement) Publiceer in webpagina Zorg dat informatie over de technische vormen waarin datasets beschikbaar zijn gepubliceerd wordt (zogeheten ‘distributies’). Een dataset kan bijvoorbeeld gedownload worden als ‘datadump’ of bevraagd worden via een SPARQL-endpoint. (Requirement) Publiceer distributies Zorg dat de metadata als onderdeel van een catalogus gepubliceerd worden. Zo kunnen afnemers achterhalen welke datasets een bronhouder aanbiedt. (Requirement) Publiceer als onderdeel van catalogus Zorg dat informatie over de inhoud van de datasets gepubliceerd wordt, zoals naam en beschrijving. Zo weten afnemers wat zij aan de datasets hebben en bepalen of ze bruikbaar zijn voor hun doel. (Requirement) Publiceer inhoud Zorg dat de datasets duurzame identifiers hebben. (Requirement) Registreer duurzame identifier Zorg dat versies van de datasets in beheer blijven. (Requirement) Organiseer versiebeheer Zorg dat de datasets gepubliceerd worden met duurzame identifiers. (Requirement) Publiceer duurzame identifiers Zorg dat versies van de datasets gepubliceerd (blijven) worden: afnemers kunnen eerdere versies gebruiken dan de huidige versie. (Requirement) Publiceer versies Zorg dat de datasets als ‘datadump’ gepubliceerd worden, voor laagdrempelig gebruik door afnemers. (Requirement) Publiceer als datadump Zorg, indien mogelijk, dat de datasets bevraagd kunnen worden via een zoekingang, zoals een SPARQL- of Triple Pattern Fragments-endpoint, voor hoogwaardig gebruik door afnemers. (Requirement) Ontsluit via zoekingang Zorg dat de metadata van datasets aangemeld worden bij de dienst ''Vindbare datasets'', volgens de eisen van de dienst. (Requirement) Meld aan ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De datasets zijn, indien mogelijk, doorzoekbaar via een zoekingang, een SPARQL- of Triple Pattern Fragments-endpoint. (Requirement) Doorzoekbaar via zoekingang De datasets zijn downloadbaar als ‘datadumps’. (Requirement) Downloadbaar ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata zijn beschikbaar volgens Schema.org of DCAT. (Requirement) Beschikbaar volgens Schema.org of DCAT ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata van datasets zijn doorzoekbaar via een zoekingang, een SPARQL-endpoint. De dienst zoekt hiervoor in de metadata die de dienst ''Gepubliceerde metadata van datasets'' van elke bronhouder beschikbaar stelt. (Requirement) Doorzoekbaar via zoekingang De duurzame identifiers van de metadata van datasets kunnen door bronhouders geregistreerd worden via een koppelvlak van de dienst. Hierdoor weet de dienst welke datasets waar beschikbaar zijn. (Requirement) Registratie via koppelvlak De metadata van gevonden datasets worden doorgegeven. De metadata maken de inhoud en online vindplaats van de datasets duidelijk voor afnemers. (Requirement) Doorgifte gevonden metadata De metadata van gevonden datasets zijn beschikbaar volgens Schema.org of DCAT. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaire ArchiMateNote Niet-functionele eisen aan de dienst De beschikbaarheid, betrouwbaarheid, schaalbaarheid en toegankelijkheid van de dienst zijn gewaarborgd. (Requirement) Kwaliteitsaspecten van de dienst zijn geborgd Een organisatie die verantwoordelijk is voor het in stand houden van een netwerkvoorziening. (BusinessRole) Beheerder netwerkvoorziening AssignmentRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship ServingRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:49 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:49 CEST




   
   
   
   

   
   

   
   

   
   

Bronhouder digitaal informatieobject

De rol van collectiebronhouder behelst het eigenaarschap en het beheer van een erfgoedcollectie. Het is een specialisatie van bronhouder.

De rol van collectiebronhouder behelst het eigenaarschap en het beheer van een erfgoedcollectie. Het is een specialisatie van bronhouder. (BusinessRole) Bronhouder digitaal informatieobject Dienst waarmee afnemers digitale informatieobjecten kunnen opvragen bij de bronhouder. (Product) Gepubliceerde digitale informatieobjecten Zorgdragen voor het beheer van digitale informatieobjecten, zoals scans of films. (BusinessFunction) Beheer digitale informatieobjecten Zorgdragen dat digitale erfgoedobjecten (zoals scans, films) toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie digitale informatieobjecten ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat de beschrijving van de erfgoedinformatie bruikbaar is voor de gebruikers. Als een digitaal informatieobject wordt opgenomen, dient te worden bepaald of het digitale informatieobject duurzaam toegankelijk moet worden gemaakt. Indien dat zo is:</li> <ul> <li>Sluit aan bij actuele technologie (migratie, emulatie) zodat ook toekomstige gebruikers erfgoedinformatie als zodanig kunnen blijven herkennen en gebruiken.</li> <li>Alle handelingen (bijvoorbeeld de migratie van het bestandsformaat) die in de loop der tijd met het informatieobject uitgevoerd worden, kunnen invloed hebben op de authenticiteit en integriteit, en dienen dus te worden verantwoord.</li> <li>Leg vast wat de kenmerkende aspecten (essentiële kenmerken (*)) van de erfgoedinformatie zijn.</li> </ul> <small>(*)De essentiële kenmerken (in het Engels ‘significant properties’) van een informatieobject zijn die eigenschappen die haar inhoud, uiterlijk, gedrag, structuur en context bepalen en die moeten worden gepreserveerd om het digitale object in de tijd toegankelijk en betekenisvol te houden.</small> (Requirement) Bepaal duurzame toegankelijkheid Zorg dat de beschrijving van de erfgoedinformatie bruikbaar is voor de gebruikers. (Requirement) Bruikbare beschrijving Geef inzicht in (wees transparant over) of de authenticiteit, integriteit, betrouwbaarheid en herkomst van de beheerde informatieobjecten wordt gewaarborgd, de wijze waarop dat gebeurt, en op welke wijze de informatie hierover wordt vastgelegd. (Requirement) Biedt inzicht in kwaliteitsaspecten Zorg dat de juridische status van het digitale object wordt vastgelegd. Het gaat hier om de rechten op gebruik van digitale erfgoedobjecten (bijvoorbeeld beperkt toegankelijk in verband met wetgeving, auteursrechten of privacy). (Requirement) Publiceer juridische status Voeg in de metadata van een object een verwijzing naar de digitale representatie van dat object op, als dat technisch en juridisch mogelijk is. (Requirement) Verwijs naar digitale representatie ArchiMateNote Functionele eisen Afnemers kunnen met een duurzame identifier een digitaal erfgoedobject opvragen bij de bronhouder. (Requirement) Opvraagbaar met duurzame identifier ServingRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:49 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:49 CEST




   
   

   
   

Bronhouder metadata

Zorgdragen voor het beheer van metadata. Dit gaat om alle soorten metadata. (BusinessFunction) Beheer metadata Zorgdragen dat metadata toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. Dit gaat om alle soorten metadata. (BusinessFunction) Publicatie metadata Dienst waarmee afnemers metadata kunnen opvragen bij de bronhouder. Dit gaat om alle soorten metadata. (Product) Gepubliceerde metadata BusinessRole Bronhouder metadata ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata zijn opvraagbaar met hun duurzame identifiers. (Requirement) Opvraagbaar met duurzame identifiers De metadata zijn beschikbaar als linked open data, in een of meer RDF-serialisaties, in elk geval N-Triples (een serialisatie die zowel door mensen als machines eenvoudig te lezen is). (Requirement) Beschikbaar als linked open data ArchiMateNote Niet-functionele eisen aan de dienst De beschikbaarheid, betrouwbaarheid, schaalbaarheid en toegankelijkheid van de dienst zijn gewaarborgd. (Requirement) Kwaliteitsaspecten van de dienst zijn geborgd De metadata zijn duurzaam toegankelijk. (Requirement) Duurzaam toegankelijk ArchiMateNote Eisen aan gedrag Zorg dat informatie over de authenticiteit van de metadata wordt vastgelegd. (Requirement) Registreer authenticiteit Zorg dat informatie over de integriteit van de metadata wordt vastgelegd. (Requirement) Registreer integriteit Zorg dat informatie over de betrouwbaarheid van de metadata wordt vastgelegd. (Requirement) Registreer betrouwbaarheid Zorg dat informatie over de herkomst van de metadata wordt vastgelegd, zoals de maker en uitgever, maar bijvoorbeeld ook of de metadata afgeleid zijn van andere metadata. (Requirement) Registreer herkomst Zorg dat de metadata duurzame identifiers hebben. (Requirement) Registreer duurzame identifiers Zorg dat de gebruiksrechten of licenties van de metadata worden vastgelegd. (Requirement) Registreer gebruiksrechten Zorg dat informatie over de actualiteit van de metadata wordt vastgelegd, zoals wanneer de metadata voor het eerst gepubliceerd en voor het laatst aangepast zijn. (Requirement) Registreer actualiteit Zorg dat informatie over de verwachte beschikbaarheid van de metadata wordt vastgelegd, de periode waarin ze beschikbaar blijven voor afnemers. (Requirement) Registreer beschikbaarheid Zorg dat versies van de metadata in beheer blijven. (Requirement) Organiseer versiebeheer Zorg dat informatie over de authenticiteit van de metadata wordt gepubliceerd. (Requirement) Publiceer authenticiteit Zorg dat informatie over de integriteit van de metadata wordt gepubliceerd. (Requirement) Publiceer integriteit Zorg dat informatie over de betrouwbaarheid van de metadata wordt gepubliceerd (Requirement) Publiceer betrouwbaarheid Zorg dat informatie over de herkomst van de metadata wordt gepubliceerd, zoals de maker en uitgever. (Requirement) Publiceer herkomst Zorg dat de metadata als linked open data gepubliceerd worden. Voor algemeen gebruik dient een gestandaardiseerd, veelgebruikt vocabulaire benut te worden. Voor specifiek gebruik kan dit een domeinvocabulaire zijn. (Requirement) Publiceer linked open data Zorg dat de gebruiksrechten of licenties van de metadata gepubliceerd worden. Gebruik hiervoor een gestandaardiseerde en machineleesbare rechtenverklaring, zoals van Creative Commons of RightsStatements.org. (Requirement) Publiceer gebruiksrechten Zorg dat informatie over de actualiteit van de metadata gepubliceerd wordt, zoals wanneer de metadata voor het eerst gepubliceerd en voor het laatst aangepast zijn. (Requirement) Publiceer actualiteit Zorg dat informatie over de verwachte beschikbaarheid van de metadata gepubliceerd wordt. Zo weten afnemers hoelang metadata beschikbaar blijven. (Requirement) Publiceer beschikbaarheid Zorg dat versies van de metadata gepubliceerd (blijven) worden (bijvoorbeeld volgens het Memento-protocol): afnemers kunnen eerdere versies gebruiken dan de huidige versie. Uitzondering: soms zijn er wettelijke eisen waardoor eerdere versies van de metadata niet (langer) gepubliceerd mogen worden, bijvoorbeeld in verband met privacy- of auteursrecht. (Requirement) Publiceer versies Zorg dat het open gebruik van metadata wordt georganiseerd. (Requirement) Organiseer open gebruik Zorg dat de metadata gepubliceerd worden met een duurzame identifier. (Requirement) Publiceer duurzame identifiers Zorg dat duurzame identifiers blijven werken, ook als de metadata wijzigen of verwijderd worden: de identifiers kunnen in gebruik zijn bij afnemers. (Requirement) Behoud duurzame identifiers Zorg dat de gepubliceerde metadata beschikbaar blijft. Dit vereist controle of duurzame identifiers geldig zijn (‘resolven’) om te voorkomen dat zoekvragen van afnemers van de metadata naar dode links leiden. De controle kan ook worden uitgevoerd door de afnemer met een terugmelding naar de bronhouder dat de check is uitgevoerd op een bepaalde datum. (Requirement) Bewaak beschikbaarheid van gepubliceerde metadata Zorg dat informatie beschikbaar is over relaties tussen termen en metadata van objecten, tussen termen onderling (alignments) en/of tussen (metadata van) objecten onderling (bijvoorbeeld Werk/ Expressie/Manifestatie/Instantierelaties). (Requirement) Verstrek informatie over relaties InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:51 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:51 CEST




   
   
   
   

   
   

   
   

Bronhouder metadata verrijkingen

De rol van het verrijken van digitaal erfgoed. Verrijken kan op een gestructureerde manier en op een ongestructureerde manier. Ongestructureerd is bijvoorbeeld het toevoegen van commentaar of het leggen van links. Gestructureerd is het systematisch op een vooraf gedefinieerde manier toevoegen van bepaalde velden of coördinaten. Gestructureerd verrijken wordt bijvoorbeeld gedaan met vrijwilligers projecten die foto's metadateren of kaarten georefereren

De rol van het verrijken van digitaal erfgoed. Verrijken kan op een gestructureerde manier en op een ongestructureerde manier. Ongestructureerd is bijvoorbeeld het toevoegen van commentaar of het leggen van links. Gestructureerd is het systematisch op een vooraf gedefinieerde manier toevoegen van bepaalde velden of coördinaten. Gestructureerd verrijken wordt bijvoorbeeld gedaan met vrijwilligers projecten die foto's metadateren of kaarten georefereren (BusinessRole) Bronhouder metadata verrijkingen Zorgdragen dat de metadata van verrijkingen beheerd wordt. (BusinessFunction) Beheer metadata verrijkingen ArchiMateNote Eisen aan gedrag Maak afspraken over structurering en standaarden zodat de verrijkingen geautomatiseerd kunnen worden overgenomen door een bronhouder. (Requirement) Maak afspraken Zorg dat verrijkingen middels duurzame identifiers gekoppeld zijn aan erfgoedobjecten. (Requirement) Hanteer duurzame identifiers Zorg dat bij gestructureerde verrijkingen gebruik wordt gemaakt van gedeelde terminologiebronnen. (Requirement) Hanteer gedeelde terminologiebronnen Zorg dat verrijkingen onafhankelijk opgeslagen zijn van website of collectiebeheersysteem zodat ze behouden blijven en overdraagbaar zijn. (Requirement) Sla verrijkingen separaat op Zorg dat de gebruiksrechten of licenties van de verrijking wordt vastgelegd. (Requirement) Registreer gebruiksrechten Zorg dat de metadata in een overeengekomen formaat worden gepubliceerd, zodat bronhouders de verrijkte metadata in hun bronsysteem kunnen overnemen. (Requirement) Publiceer in overeengekomen formaat Zorg dat de gepubliceerde metadata middels een duurzame identifier aan het erfgoedobject is gekoppeld. (Requirement) Publiceer objectverwijzing Zorg dat, waar mogelijk, verrijkingen in een gestandaardiseerd formaat (bijv. Web Annotation standaard) worden gepubliceerd. (Requirement) Publiceer in een gestandaardiseerd formaat Zorg dat de gebruiksrechten van de verrijking gepubliceerd worden. Gebruik hiervoor een gestandaardiseerde en machineleesbare rechtenverklaring, zoals van Creative Commons of RightsStatements.org. (Requirement) Publiceer gebruiksrechten Dienst waarmee afnemers metadata van verrijkingen kunnen opvragen. (Product) Gepubliceerde metadata verrijkingen ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst De metadata zijn beschikbaar in een gestandaardiseerd vocabulaire dat past bij de aard van de verrijking. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaire De relatie tussen de verrijkte metadata en de bron is opvraagbaar. (Requirement) Expliciete relaties Bronhouders kunnen, op basis van afspraken over de wijze van registratie, de verrijkingen geautomatiseerd opnemen in de eigen registratie. (Requirement) Geautomatiseerd verwerkbaar ArchiMateNote Functionele eisen aan de dienst Verrijkingen zijn afzonderlijk verwijsbaar en opvraagbaar. (Requirement) Afzonderlijk verwijsbaar en opvraagbaar De relatie tussen verrijking en bron is opvraagbaar. (Requirement) Expliciete relaties Waar mogelijk zijn verrijkingen in een toepasselijk gestandaardiseerd formaat (bijv. Web Annotation standaard) beschikbaar. (Requirement) Beschikbaar in gestandaardiseerd formaat Het zorgdragen dat verrijkingen als eigenstandig informatieobject beheer worden. (BusinessFunction) Beheer verrijkingen Zorgdragen dat de metadata van verrijkingen toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie metadata verrijkingen Zorgdragen dat verrijkingen toegankelijk worden gemaakt voor afnemers. (BusinessFunction) Publicatie verrijkingen Dienst waarmee afnemers metadata verrijkingen als informatieobject kunnen opvragen. (Product) Gepubliceerde verrijkingen ArchiMateNote Niet-functionele eisen aan de dienst Verrijkingen zijn duurzaam beschikbaar. (Requirement) Duurzaam beschikbaar AssignmentRelationship ServingRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship AssignmentRelationship ServingRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship InfluenceRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:34:52 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:34:52 CEST




   
   

   
   

Rechthebbende

De rechthebbende bezit een deel of het geheel van het intellectuele eigendom (auteursrecht, naburige rechten) of andersoortige rechten (bijvoorbeeld portretrecht, of rechten op grond van de AVG) op een of meerdere erfgoedobjecten. Gebruik van deze erfgoedobjecten is afhankelijk van vooraf verkregen toestemming van de rechthebbende(n).





   

   

Afnemer

Een afnemer is ‘de persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling, dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn’. (Ontleend aan de NORA). De DERA definieert alleen het in ontvangst nemen van informatiediensten.