Architectuurpatronen

Inleiding

De DERA-bedrijfsarchitectuur in de DERA Encyclopedie omvat normatieve uitspraken, die als kader dienen voor de (toekomstige) ontwikkelingen in de erfgoedsector. Er zijn verschillende manieren waarop instellingen invulling kunnen geven aan het bereiken van die SOLL-situatie. Dit hoofdstuk beschrijft architectuurpatronen: praktische oplossingen die binnen de erfgoedsector worden gebruikt voor concrete implementatievraagstukken. De patronen zijn informatief van aard en vormen een aanvulling op de DERA-principes en de bedrijfsarchitectuur. In veel gevallen zijn de patronen een verdere concretisering van de bedrijfsarchitectuur, in termen van samenwerkende referentiecomponenten en gebruikte standaarden. Sommige patronen bieden ook een verbreding of verdieping van onderdelen van de bedrijfsarchitectuur. De patronen beschrijven niet de enige mogelijke invulling; er kunnen alternatieven bestaan die hier niet benoemd zijn.

De architectuurpatronen geven een beeld van de mogelijke toekomstige ontwikkelingen van de DERA zelf. Indien bepaalde patronen zich in verschillende situaties bewijzen als 'best practices', kunnen ze geïntegreerd worden in een volgende versie van het normatieve deel van de DERA. Ook kunnen ze de basis vormen voor een nog uit te werken applicatiearchitectuur.

De patronen geven op nog een andere manier inzicht in toekomstige ontwikkelingen. Terwijl de kaders van de DERA een SOLL-situatie representeren, komen de patroonbeschrijvingen voort uit de huidige praktijk. Erfgoedinstellingen werken gezamenlijk toe naar invulling van de architectuurkaders, waardoor het gehele digitale erfgoedlandschap stap voor stap naar het gewenste eindbeeld gaat. Omdat projecten gerealiseerd worden in dat veranderende landschap, zijn soms tussenstappen nodig die tijdelijk invulling geven aan behoeften die in het eindbeeld op een structurele manier zijn ingevuld – bijvoorbeeld via nog te realiseren generieke voorzieningen of nog nader in te vullen sectorbrede afspraken. Patronen representeren dus niet noodzakelijkerwijs de beoogde eindsituatie, maar kunnen een noodzakelijke stap beschrijven op weg naar dat gezamenlijke eindbeeld.

Een kwalitatieve beschrijving van intenties waar een architectuur aan moet voldoen. Principes beschrijven in abstracte termen de gewenste eigenschappen van systemen.

Een term is een aanduiding van een entiteit of onderwerp. Zulke termen zijn, onder regie van een bronhouder, opgenomen in een terminologiebron.

Een referentiecomponent is een functionele afbakening van een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar (deel van een) systeem.

Een erfgoedinstelling is een organisatie die erfgoedinformatie beheert en beschikbaar stelt.