Requirements

Uit DERA
Versie door Rdb (overleg | bijdragen) op 19 apr 2023 om 22:56 (Nieuwe pagina aangemaakt met '==Eisen aan gedrag== {{#ask: Categorie:Requirements [[-Has target element::<q>Categorie:InfluenceRelationships Has source element.Elementtype::BusinessFun...')
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Eisen aan gedrag[bewerken]

 Documentation-InfluenceRelationship-InfluenceRelationship.-AssignmentRelationship
Beheer en publiceer verbanden.Draag zorg voor beheer en publicatie van de geëxpliciteerde verbanden (zie hiervoor ook de eisen die gesteld worden aan Beheer metadata verrijkingen)IntegratieMakelaar
Behoud duurzame identifiersZorg dat duurzame identifiers blijven werken, ook als de metadata wijzigen of verwijderd worden: de identifiers kunnen in gebruik zijn bij afnemers.Beheer metadataBronhouder metadata
Bepaal duurzame toegankelijkheidZorg dat de beschrijving van de erfgoedinformatie bruikbaar is voor de gebruikers.

Als een digitaal informatieobject wordt opgenomen, dient te worden bepaald of het digitale informatieobject duurzaam toegankelijk moet worden gemaakt. Indien dat zo is:</li> <ul> <li>Sluit aan bij actuele technologie (migratie, emulatie) zodat ook toekomstige gebruikers erfgoedinformatie als zodanig kunnen blijven herkennen en gebruiken.</li> <li>Alle handelingen (bijvoorbeeld de migratie van het bestandsformaat) die in de loop der tijd met het informatieobject uitgevoerd worden, kunnen invloed hebben op de authenticiteit en integriteit, en dienen dus te worden verantwoord.</li> <li>Leg vast wat de kenmerkende aspecten (essentiële kenmerken (*)) van de erfgoedinformatie zijn.</li> </ul>

<small>(*)De essentiële kenmerken (in het Engels ‘significant properties’) van een informatieobject zijn die eigenschappen die haar inhoud, uiterlijk, gedrag, structuur en context bepalen en die moeten worden gepreserveerd om het digitale object in de tijd toegankelijk en betekenisvol te houden.</small>
Beheer digitale informatieobjectenBronhouder digitaal informatieobject
Bewaak beschikbaarheid van gepubliceerde metadataZorg dat de gepubliceerde metadata beschikbaar blijft. Dit vereist controle of duurzame identifiers geldig zijn (‘resolven’) om te voorkomen dat zoekvragen van afnemers van de metadata naar dode links leiden. De controle kan ook worden uitgevoerd door de afnemer met een terugmelding naar de bronhouder dat de check is uitgevoerd op een bepaalde datum.Publicatie metadataBronhouder metadata
Bied een wijzigingsprocesZorg dat er een proces is voor het voorstellen en verwerken van aanpassingen van derden aan termen. Zo kunnen afnemers nieuwe termen aandragen of bestaande termen aanscherpen. Deze requirement benoemt niet hoe dit proces eruit moet zien, bijvoorbeeld geautomatiseerd of handmatig; dat dient een bronhouder zelf te bepalen.Beheer metadata termenBronhouder terminologiebron
Biedt inzicht in kwaliteitsaspectenGeef inzicht in (wees transparant over) of de authenticiteit, integriteit, betrouwbaarheid en herkomst van de beheerde informatieobjecten wordt gewaarborgd, de wijze waarop dat gebeurt, en op welke wijze de informatie hierover wordt vastgelegd.Beheer digitale informatieobjecten, Publicatie digitale informatieobjectenBronhouder digitaal informatieobject
Bruikbare beschrijvingZorg dat de beschrijving van de erfgoedinformatie bruikbaar is voor de gebruikers.Beheer digitale informatieobjectenBronhouder digitaal informatieobject
Duurzaam beheer en doorontwikkelingZorg dat beheer en doorontwikkeling van de netwerkvoorziening duurzaam belegd zijn.Beheer netwerkvoorzieningBeheerder netwerkvoorziening
Eis aan gedrag BedrijfsfunctieRol
Hanteer duurzame identifiersZorg dat verrijkingen middels duurzame identifiers gekoppeld zijn aan erfgoedobjecten.Beheer metadata verrijkingenBronhouder metadata verrijkingen
Hanteer gedeelde terminologiebronnenZorg dat bij gestructureerde verrijkingen gebruik wordt gemaakt van gedeelde terminologiebronnen.Beheer metadata verrijkingenBronhouder metadata verrijkingen
Maak afsprakenMaak afspraken over structurering en standaarden zodat de verrijkingen geautomatiseerd kunnen worden overgenomen door een bronhouder.Beheer metadata verrijkingenBronhouder metadata verrijkingen
Maak afspraken over authenticatieMaak afspraken met bronhouders over de wijze van authenticatie.Authenticatie en autorisatieDienstverlener
Maak afspraken over autorisatieMaak afspraken met bronhouders over de wijze van autorisatie.Authenticatie en autorisatieDienstverlener
Maak afspraken over formatenMaak afspraken met bronhouders over de wijze waarop metadata omgezet wordt van het formaat waarin het wordt beheerd naar het formaat waarin het wordt gepubliceerd.TransformatieMakelaar
Maak afspraken over het opvragen van informatieMaak afspraken met bronhouders over de wijze waarop erfgoedinformatie wordt opgevraagd.DienstverleningDienstverlener
Maak afspraken over publicatieMaak afspraken met bronhouders over de wijze waarop (en door wie) getransformeerde erfgoedinformatie wordt gepubliceerd.TransformatieMakelaar
Maak verbindingen tussen erfgoedinformatie expliciet.Zorg dat mogelijke verbindingen tussen erfgoedinformatie worden geëxpliciteerd, gerelateerd aan het doel van de integratie.IntegratieMakelaar
Meld aanZorg dat de metadata van datasets aangemeld worden bij de dienst ''Vindbare datasets'', volgens de eisen van de dienst.Registratie metadata van datasets bij dienst 'Vindbare datasets'Bronhouder datasets
Ontsluit via zoekingangZorg, indien mogelijk, dat de datasets bevraagd kunnen worden via een zoekingang, zoals een SPARQL- of Triple Pattern Fragments-endpoint, voor hoogwaardig gebruik door afnemers.Publicatie datasetsBronhouder datasets
Organiseer open gebruikZorg dat het open gebruik van metadata wordt georganiseerd.Beheer metadataBronhouder metadata


Eisen aan diensten[bewerken]

 Documentation-InfluenceRelationship-InfluenceRelationship.-ServingRelationship
Afzonderlijk verwijsbaar en opvraagbaarVerrijkingen zijn afzonderlijk verwijsbaar en opvraagbaar.Gepubliceerde verrijkingenBronhouder metadata verrijkingen
Authenticatie en autorisatie bij beperkte openbaarheidBij aanvragen voor digitale informatieobjecten wordt authenticatie en autorisatie toegepast bij objecten met beperkte openbaarheid.Geautoriseerde toegangDienstverlener
Beschikbaar als linked open dataDe metadata zijn beschikbaar als linked open data, in een of meer RDF-serialisaties, in elk geval N-Triples (een serialisatie die zowel door mensen als machines eenvoudig te lezen is).Gepubliceerde metadataBronhouder metadata, Bruikbare metadata
Beschikbaar in Schema.org of FOAFDe metadata zijn beschikbaar volgens Schema.org of FOAF.Gepubliceerde metadata organisatieBronhouder
Beschikbaar in gestandaardiseerd formaatWaar mogelijk zijn verrijkingen in een toepasselijk gestandaardiseerd formaat (bijv. Web Annotation standaard) beschikbaar.Gepubliceerde verrijkingenBronhouder metadata verrijkingen
Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaireDe metadata van gevonden datasets zijn beschikbaar volgens Schema.org of DCAT.Vindbare datasetsBeheerder datasetregister, Beheerder netwerkvoorziening, Gepubliceerde metadata van datasets
Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaireDe metadata zijn beschikbaar in een gestandaardiseerd vocabulaire dat past bij de aard van de termen, zoals SKOS of Schema.org.Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebronBronhouder terminologiebron
Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaireDe metadata van terminologiebronnen en de termen worden gepubliceerd volgens generieke, gestandaardiseerde vocabulaires, zoals SKOS. Dergelijke vocabulaires maken de betekenis van de metadata eenvoudig duidelijk.Vindbare termen in terminologiebronnenBeheerder netwerkvoorziening, Beheerder termennetwerk, Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebron, Vindbare datasets
Beschikbaar in gestandaardiseerd vocabulaireDe metadata zijn beschikbaar in een gestandaardiseerd vocabulaire dat past bij de aard van de verrijking.Dienstverlening aan afnemers, Gepubliceerde metadata verrijkingenDienstverlener, Bronhouder metadata verrijkingen
Beschikbaar volgens Schema.orgDe metadata zijn beschikbaar volgens Schema.org.Gepubliceerde metadata van objectenBronhouder metadata cultuurhistorisch object, Bronhouder metadata informatieobject
Beschikbaar volgens Schema.org of DCATDe metadata zijn beschikbaar volgens Schema.org of DCAT.Gepubliceerde metadata van datasetsBronhouder datasets
Beschikbaar volgens domeinvocabulairesDe metadata zijn, indien gewenst, beschikbaar in domeinvocabulaires zoals Linked Art, RiC-O of RDA Elements.Gepubliceerde metadata van objectenBronhouder metadata cultuurhistorisch object, Bronhouder metadata informatieobject
Digitale erfgoedobjecten vanuit de bronHet ophalen van digitale erfgoedobjecten bij de bron.Dienstverlening aan afnemersDienstverlener
Doorgifte gevonden metadataDe metadata van gevonden datasets worden doorgegeven. De metadata maken de inhoud en online vindplaats van de datasets duidelijk voor afnemers.Vindbare datasetsBeheerder datasetregister, Beheerder netwerkvoorziening, Gepubliceerde metadata van datasets
Doorgifte onderscheidende metadataDe metadata van gevonden termen worden toegankelijk gemaakt. De metadata maken de betekenis van termen duidelijk voor afnemers.Vindbare termen in terminologiebronnenBeheerder netwerkvoorziening, Beheerder termennetwerk, Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebron, Vindbare datasets
Doorzoekbaar via zoekingangDe metadata van termen zijn doorzoekbaar via een zoekingang. De dienst raadpleegt hiertoe gelijktijdig de diensten ''Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebron'' van de bronhouders.Vindbare termen in terminologiebronnenBeheerder netwerkvoorziening, Beheerder termennetwerk, Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebron, Vindbare datasets
Doorzoekbaar via zoekingangDe metadata van datasets zijn doorzoekbaar via een zoekingang, een SPARQL-endpoint. De dienst zoekt hiervoor in de metadata die de dienst ''Gepubliceerde metadata van datasets'' van elke bronhouder beschikbaar stelt.Vindbare datasetsBeheerder datasetregister, Beheerder netwerkvoorziening, Gepubliceerde metadata van datasets
Doorzoekbaar via zoekingangDe metadata zijn doorzoekbaar via een zoekingang, een SPARQL-endpoint.Gepubliceerde metadata van termen in terminologiebronBronhouder terminologiebron
Doorzoekbaar via zoekingangDe datasets zijn, indien mogelijk, doorzoekbaar via een zoekingang, een SPARQL- of Triple Pattern Fragments-endpoint.Gepubliceerde datasetsBronhouder datasets
DownloadbaarDe datasets zijn downloadbaar als ‘datadumps’.Gepubliceerde datasetsBronhouder datasets
Duurzaam beschikbaarVerrijkingen zijn duurzaam beschikbaar.Gepubliceerde verrijkingenBronhouder metadata verrijkingen