Hoofdpagina: verschil tussen versies

Uit DERA
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(17 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 5: Regel 5:
<table>
<table>
<tr><td>
<tr><td>
* ...
* [[Concretisering doelstellingen]]
</td><td>  
* [[Doelen]]
* ...
* [[Principes]]
* [[Requirements]]
</td><td>
* [[Bedrijfsarchitectuur]]
* [[Applicatiearchitectuur]]
* [[Begrippenlijst]]
</td></tr>
</td></tr>
</table>
</table>
Regel 14: Regel 19:
<div class="ingangknop werkenmetrosa">
<div class="ingangknop werkenmetrosa">
<div class="ingang">[[Werken met DERA]]</div>
<div class="ingang">[[Werken met DERA]]</div>
* ...
* [[Architectuurscans]]
* [[Architectuurpatronen]]
</div>
</div>
</td></tr>
</td></tr>
Regel 20: Regel 26:
<div class="ingangknop samenwerkenaanrosa">
<div class="ingangknop samenwerkenaanrosa">
<div class="ingang">[[Samenwerken aan DERA]]</div>
<div class="ingang">[[Samenwerken aan DERA]]</div>
* ...
* [[DERA Backlog]]
</div>
</div>
</td><td>
</td><td>
Regel 29: Regel 35:
* [[Nationale Strategie Digitaal Erfgoed]]
* [[Nationale Strategie Digitaal Erfgoed]]
* [[Relaties met andere referentiearchitecturen]]
* [[Relaties met andere referentiearchitecturen]]
* [[Concretisering doelstellingen]]
* [[DERA:Info|Colofon]]
</div>
</div>
</td></tr>
</td></tr>
Regel 36: Regel 42:
==Inleiding==
==Inleiding==


De Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) heeft als doel architectuurkaders op te stellen die bijdragen aan de concretisering van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. De DERA wordt stapsgewijs ontwikkeld. De Nationale Strategie onderscheidt de domeinen Zichtbaar, Bruikbaar en Houdbaar. De focus van DERA 1.0 en DERA 2.0 ligt op het domein Bruikbaar. De bedoeling is in DERA 3.0 ook aandacht te besteden aan Zichtbaar en Houdbaar.
De Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) heeft als doel architectuurkaders op te stellen die bijdragen aan de concretisering van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. De DERA richt zich daarbij op afspraken die noodzakelijk zijn om gezamenlijk de vindbaarheid van digitale erfgoedinformatie te vergroten. De DERA wordt stapsgewijs ontwikkeld; deze wiki is gebaseerd op DERA 5.0.
 
DERA 1.0 bevatte gemeenschappelijke principes. DERA 2.0 is de eerste stap om deze te vertalen naar concrete requirements voor organisaties die deel uitmaken van het netwerk.  


Bij het uitwerken van de DERA wordt aangesloten bij internationale standaarden. [[TOGAF]] wordt gebruikt als methode om het architectuurproces vorm te geven. [[ArchiMate]] is de standaard die gebruikt wordt voor het definiëren van architectuurconcepten en het beschrijven van architectuurproducten.
De DERA 1.0 bevatte gemeenschappelijke principes. De DERA 2.0 was de eerste stap om deze te vertalen naar concrete requirements voor organisaties die deel uitmaken van het netwerk. In de DERA 3.0 is dit normatieve kader aangevuld met een informatief deel waarin architectuurpatronen worden beschreven. Deze architectuurpatronen zijn afkomstig uit de praktijk van erfgoedinstellingen en ontwikkelingen binnen de domeingroepen van het Netwerk Digitaal Erfgoed. In de DERA 4.0 is het normatieve kader aangevuld met de applicatiearchitectuur. In de DERA 5.0 zijn de requirements aangescherpt en is een logische ordening van de applicatiearchitectuur in platformen toegevoegd.


==Nationale Strategie Digitaal Erfgoed==
De Nationale Strategie onderscheidt de domeinen Zichtbaar, Bruikbaar en Houdbaar. De focus van de DERA 1.0 en de DERA 2.0 ligt op het domein Bruikbaar. In de DERA 3.0 en 4.0 is ook aandacht besteed aan Houdbaar. Dit gebeurt in het architectuurpatroon Langetermijnbewaring en in een aanvullend operationeel doel en requirements. De verwachting is dat voor Zichtbaar ook één of meer architectuurpatronen onderkend zullen worden, onder andere over de ondersteuning voor verschillende soorten van gebruik van erfgoedinformatie (de gedragsprofielen).
De [https://www.netwerkdigitaalerfgoed.nl/wp-content/uploads/2018/02/Nationale_Strategie_Digitaal_Erfgoed_MinOCW.pdf Nationale Strategie Digitaal Erfgoed] van het Netwerk Digitaal Erfgoed  beoogt 'om de '''''maatschappelijke waarde te vergroten''''' van de collecties van archieven, bibliotheken, musea en andere instellingen'. Gestandaardiseerde sectoroverstijgende voorzieningen moeten leiden tot betere (digitale) toegankelijkheid en zo tot toegenomen besef van de maatschappelijke waarde van hetgeen de erfgoedinstellingen in hun collecties hebben.


==Relaties met andere referentiearchitecturen==
Bij het uitwerken van de DERA wordt aangesloten bij internationale standaarden. We gebruiken [[TOGAF]] als methode om het architectuurproces vorm te geven en [[ArchiMate]] als standaard voor het definiëren van architectuurconcepten en het beschrijven van architectuurproducten.
De DERA bevat afspraken om de samenwerking te faciliteren. Enerzijds omvat dit de interne samenwerking binnen het NDE, anderzijds de samenwerking van het NDE met zijn omgeving. Hierbij heeft de DERA te maken met sectoren waarmee afgestemd moet worden. Vaak hebben deze sectoren een eigen referentiearchitectuur. In dit hoofdstuk wordt beschreven met welke sectoren rekening moet worden gehouden en welke referentiearchitecturen binnen deze sectoren worden gebruikt. De doelstellingen van DERA 2.0 sluiten aan bij de doelstellingen die gehanteerd worden in de referentiearchitecturen die beschreven worden in dit hoofdstuk. Bij volgende versies zal gekeken worden waar harmonisatie mogelijk is.


# E-overheid
==Zie ook==
:Voor de e-overheid als geheel zijn dit architectuurafspraken die het mogelijk maken om sectoroverstijgend samen te werken. Deze zijn vastgelegd in de [https://www.noraonline.nl/wiki/NORA_online Nederlandse Overheids Referentie Architectuur (NORA)]. Door deze afspraken wordt de samenwerking tussen organisaties met een publieke taak vergemakkelijkt. De DERA volgt daarom de NORA-principes. Tevens worden waar mogelijk NORA-definities voor begrippen gebruikt. De DERA kan worden beschouwd als een NORA-dochter.
* [https://netwerkdigitaalerfgoed.nl/activiteiten/dera/ Netwerk Digitaal Erfgoed]
#Onderwijs
* [https://doi.org/10.5281/zenodo.5562062 DERA versie 4.0, Juli 2021 (pdf)], doi:10.5281/zenodo.5562062
:Het onderwijs is een belangrijke (potentiële) gebruikersgroep van erfgoedinformatie (zie voor de definitie van dit begrip verderop in dit document: Erfgoedinformatie). Voor het onderwijs is er een referentiearchitectuur beschikbaar, de [https://www.noraonline.nl/wiki/ROSA_(Referentie_Onderwijs_Sector_Architectuur)  Referentie Onderwijs Sector Architectuur (de ROSA)]. Voor het hoger onderwijs is er de [https://www.wikixl.nl/wiki/hora/index.php/Hoofdpagina HORA].
#Wetenschap
:Wetenschappelijke producten, zoals publicaties, onderzoeksdata en bijzondere collecties, zijn ook vormen van erfgoedinformatie. Onderzoekers zijn naast producent van erfgoed eveneens belangrijke gebruikers. Voor het toegankelijk maken van wetenschappelijke onderzoeksdata zijn de zogenaamde [https://www.go-fair.org/fair-principles/ FAIR-principes] gedefinieerd als uitgangspunt.
#Duurzame archivering
:Voor duurzame archivering zijn overheidsbreed de DUTO-principes afgesproken ([https://www.nationaalarchief.nl/archiveren/kennisbank/duto Duurzaam Toegankelijke Overheidsinformatie]) . Die zijn ook opgenomen in de NORA. Naast het verbeteren van de vindbaarheid, is duurzame archivering ook een doelstelling van het NDE. Als NORA-dochter volgt de DERA de DUTO-principes.
#Ruimtelijke ordening
:RCE zal in het kader van de omgevingswet informatie over Rijksmonumenten beschikbaar moeten stellen. Hierbij moet RCE rekening houden met de aansluiteisen die gelden voor het Digitale Stelsel voor de Omgevingswet, het DSO. Dezelfde informatie over Rijksmonumenten wordt door RCE ook als digitaal erfgoed beschikbaar gesteld aan andere gebruikers.
#Basisregistratie
Basisregistraties kunnen gebruikt worden om de zichtbaarheid van erfgoedinformatie te vergroten. Een voorbeeld is de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). Door de relatie te leggen met een BAG-adres of BAG-gebouw kan erfgoedinformatie gerelateerd worden aan andere informatie die relevant is voor dat adres of gebouw. De basisregistraties zijn beschreven in de [http://www.stelselcatalogus.nl/ Stelselcatalogus].

Huidige versie van 20 apr 2023 om 11:32

Inleiding[bewerken]

De Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) heeft als doel architectuurkaders op te stellen die bijdragen aan de concretisering van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. De DERA richt zich daarbij op afspraken die noodzakelijk zijn om gezamenlijk de vindbaarheid van digitale erfgoedinformatie te vergroten. De DERA wordt stapsgewijs ontwikkeld; deze wiki is gebaseerd op DERA 5.0.

De DERA 1.0 bevatte gemeenschappelijke principes. De DERA 2.0 was de eerste stap om deze te vertalen naar concrete requirements voor organisaties die deel uitmaken van het netwerk. In de DERA 3.0 is dit normatieve kader aangevuld met een informatief deel waarin architectuurpatronen worden beschreven. Deze architectuurpatronen zijn afkomstig uit de praktijk van erfgoedinstellingen en ontwikkelingen binnen de domeingroepen van het Netwerk Digitaal Erfgoed. In de DERA 4.0 is het normatieve kader aangevuld met de applicatiearchitectuur. In de DERA 5.0 zijn de requirements aangescherpt en is een logische ordening van de applicatiearchitectuur in platformen toegevoegd.

De Nationale Strategie onderscheidt de domeinen Zichtbaar, Bruikbaar en Houdbaar. De focus van de DERA 1.0 en de DERA 2.0 ligt op het domein Bruikbaar. In de DERA 3.0 en 4.0 is ook aandacht besteed aan Houdbaar. Dit gebeurt in het architectuurpatroon Langetermijnbewaring en in een aanvullend operationeel doel en requirements. De verwachting is dat voor Zichtbaar ook één of meer architectuurpatronen onderkend zullen worden, onder andere over de ondersteuning voor verschillende soorten van gebruik van erfgoedinformatie (de gedragsprofielen).

Bij het uitwerken van de DERA wordt aangesloten bij internationale standaarden. We gebruiken TOGAF als methode om het architectuurproces vorm te geven en ArchiMate als standaard voor het definiëren van architectuurconcepten en het beschrijven van architectuurproducten.

Zie ook[bewerken]